De juiste keuzes maken
09-11-2021
U heeft de discussie over de gasprijzen vast wel meegekregen. Energie is een belangrijk aspect van de bedrijfsvoering voor CNB Koelen & Prepareren. Door de juiste keuzes te maken en in te zetten op duurzaamheid, probeert de locatie in Bovenkarspel eventuele negatieve gevolgen te beperken.
Terwijl bij CNB Koelen & Preparen de eerste lelies binnenkomen, het team zich opmaakt voor het inpakwerk, en de ijstulpen in de cellen staan te bewortelen, vragen ook andere zaken de aandacht. Zo is er veel te doen rondom energie. Manager Jos Duin vertelt: “De overheid stuurt op CO2-beperking. Afgelopen voorjaar presenteerde Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Greendeal, het plan ‘Fit for 55’ een stevig pakket maatregelen dat ertoe moet leiden dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55 procent is verlaagd ten opzicht van 1990. Dat geeft een nog grotere druk op de markt.”
Vaste prijs
Inspelend op de duurzaamheidsvraag heeft de vestiging in Bovenkarspel geïnvesteerd in zonnepanelen. “Onlangs is het derde project afgerond. Tezamen met warmtekrachtinstallatie wekken we nu 25 tot 30 procent duurzame energie op, afhankelijk van de periode van het jaar. Dat scheelt in de huidige tijden, waarbij sprake is van een energiecrisis in Europa en de prijzen door het dak gaan.” Wat betekent deze ontwikkeling voor CNB Koelen & Prepareren? “Op korte termijn laat ons dat niet ongemoeid en zien we een stijging van de energierekening, omdat nog een deel variabel is ingekocht. Op de middellange termijn hebben we hier minder last van omdat we gas en elektra hebben ingekocht tegen een vastgestelde prijs. Daardoor is vooraf bekend wat de invloed van de energiekosten is op de kostprijs en kunnen we van daaruit het bewaartarief doorrekenen. Het doorbelasten van steeds wisselende energietarieven geeft onzekerheid voor klanten. We willen daarin een betrouwbare partner zijn.” Dat betekent niet dat de tarieven niet zullen stijgen, benadrukt Duin. “De tarieven zijn al eerder gestegen door de verrekening van de CO2-toeslag die de producenten al langer moesten ophoesten.”
Met het oog op de stijgende energieprijzen, was Duin blij met de afgelopen, koele zomer. “Verder zijn we altijd alert op manieren om energie te besparen. Daarom hebben we ook altijd meegedaan aan het MJA-3 programma (meerjarenafsprakenconvenant met overheid, red.). Overigens staat de kwaliteit van bewaring altijd voorop. Door met ethyleensturing te werken in de bewaring van tulpen, LED-verlichting te installeren en kleine zaken zorgvuldig te doen, zoals het sluiten van celdeuren en uitschakelen van onnodige verlichting. Verder zijn onze nieuwe NH3-koelmachines ook energiezuiniger dan de oude freoninstallaties.”
Druk op verzekeringen
Een andere belangrijke ontwikkeling die CNB Koelen & Prepareren raakt, betreft de druk op de verzekeringsmarkt. “Wereldwijde schades als gevolg van brand en klimaatverandering, grote brandschades in Nederland zoals stalbranden en de recente overstromingen in Duitsland, België en Nederland, zorgen voor aanhoudende premiedruk. Tegelijkertijd neemt het aantal verzekeraars voor brandverzekeringen af. Verzekeraars zetten bovendien in op lagere verzekerde bedragen, hogere eigen risico’s, strengere voorwaarden en zij hebben een kritische houding ten aanzien van risicoselectie en -management. Verzekeraars eisen steeds vaker de opname van bepaalde clausules, bijvoorbeeld voor de verzekering van zonnepanelen met bijbehorende certificering. Ook dat heeft gevolgen voor Koelen en Prepareren.’’
Bij inspectie is aangegeven dat het aaneengesloten pand in Bovenkarspel een te hoog risico vormt. ‘’Wij moeten maatregelen nemen ten aanzien van brandpreventie. Wij hebben verschillende vergaande scenario’s onderzocht, van sprinklers installeren tot sloop en herbouw van een deel van het complex. Uiteindelijk gaat het om continuïteit van dienstverlening voor onze klanten en zoeken we de balans tussen betaalbaarheid en risicoverlaging. We zijn met verzekeraars tot overeenstemming gekomen om de gebouwen ‘op afstand te zetten’ door de (ingestorte) hal 13 niet meer te herbouwen, een deel van hal 6 te slopen en hal 5 een andere functie te geven, zonder fustopslag. Daarmee voorkomen we een eventuele overslag bij brand naar de andere gebouwen en kan, áls onverhoopt brand uitbreekt, de brandweer overal brand bestrijden. Aanvullend zullen we het complex van een volledige branddetectie voorzien. We werken het plan nu uit in detail en verwachten in het voorjaar van 2022 met de realisatie te kunnen beginnen.’’ Duin benadrukt: ‘’Met dit scenario boeten wij niet in op capaciteit van bewaring. Bovendien investeren wij altijd met het oog op kwaliteit en continuiteit, in het belang van onze klanten.’’
Vergelijkbaar nieuws
Kick-off onderzoek Integraal bodembeheer in strijd tegen aaltjes
24 mei 2022Om de teelt van bloembollen te verduurzamen is niet alleen virusvrij uitgangsmateriaal nodig; ook de vollegrond waarin de bollen ná de opkweek groeien moet schoon zijn. Daarvoor is integraal beheer van die grond essentieel. Complicerende factor daarbij is dat de grond vaak gehuurd wordt. In het project ‘PPS Bollen@ Bodem & Aaltjes: Integraal aangepakt’ wordt gewerkt aan een methodiek om de grond duurzaam te verbeteren, zodat vooral aaltjes geen kans meer hebben. In dit project is er een brede samenwerking tussen Wageningen University & Research, Vertify, kennisinstellingen, Greenports, brancheorganisaties (Bloembollen en Akkerbouw), onderwijs en adviseurs/toeleveranciers. Op 13 mei was de kick-off met alle partners op de Keukenhof. Basis Op basis van het Bodem Kwaliteit Plan (BKP) ontwikkelt WUR een methodiek waarmee bollenkwekers de bodem duurzaam kunnen verbeteren, ook als het gaat om een huurperceel. Door beschikbare data breder te delen kunnen gebruikers van de grond slimme bouwplannen maken, met inachtneming van de problemen van het betreffende perceel. Die problemen hebben vaak te maken met aaltjes, zo blijkt uit een knelpuntenanalyse van de sector. Methodiek In dit project wordt gewerkt aan een methodiek waarin het beheersen van aaltjes centraal staat door een goede samenwerking tussen huurder en verhuurder. Daarvoor wordt er aanvullend onderzoek gedaan naar onder meer waardplantstatus, schadegevoeligheid, beheersing stengelaaltjes (inundatie op zware grond) en een beheersingsstrategie voor Trichodoriden (zogenoemde vrijlevende aaltjes). Daarbij wordt ook kennis uit andere onderzoeken, bijvoorbeeld uit de akkerbouw (PPS Beter Bodem Beheer), geïmplementeerd. WUR werkt voor de ontwikkeling van de methodiek samen met bestaande pilotbedrijven (KAVB), de Boerderij van de toekomst (WUR), telers, adviseurs en onderwijs. Door toepassing van de gegenereerde kennis komt integraal beheer van zowel eigen bollenpercelen als huurpercelen binnen handbereik. Zo worden over de nieuwe methodiek onder meer workshops en digitale lesmodules ontwikkeld. De PPS Bollen@ Bodem & Aaltjes wordt gefinancierd door de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, KAVB (Stichting IVB), Anthos, CNB, Agrifirm, CAV Agrotheek, BO Akkerbouw, Bloembollenacademie, Greenport Noord-Holland Noord en Duin- &Bollenstreek. Uitvoering door de kennisinstellingen Wageningen University & Research (Business units Glastuinbouw & Bloembollen, Open Teelten) en Vertify.
De kwaliteit was super
10 mei 2022Een saai seizoen bestaat niet in het bollenvak. Altijd gebeurt er wel weer iets waardoor het allemaal net weer even anders gaat dan het jaar ervoor. Zo is dit jaar de kwaliteit van de tulpen erg goed, maar gooien andere omstandigheden roet in het eten. Bijzonder seizoen “Het is weer een bijzonder seizoen”, vindt Yorick van Leeuwen, teeltadviseur en teamleider van CNB Teeltadvies. “Na een natte winter verwachtten we nogal wat waterschade te zien op het veld. Dat lijkt relatief mee te vallen. Er zijn wel wat mindere plekken, maar er is niet veel weg.” Sommige tulpen onder plastic werden eind maart al gekopt. “Andere partijen waren toen nog niet klaar en kregen vervolgens nogal wat kou te verduren. Doordat het plastic er langer op zat, was de vuurdruk hoger. Voeg daarbij de storm die zich aandiende, met klapperend plastic tot gevolg, en je krijgt te maken met schade op een relatief zacht gewas.” Eind maart, begin april is ook met name de regio West-Friesland nogal geraakt door hagelschade. “Daardoor is er wat bladschade ontstaan. Dit gaat enigszins ten koste van de groei van het gewas. Verder verhoogt het de kans op vuuraantasting. Gelukkig werd het snel daarna goed weer waardoor de wonden mooi zijn opgedroogd.” Nauwelijks problemen Voor de broeierij was dit een goed seizoen als het gaat om de kwaliteit. “Problemen waren er nauwelijks. Het was mooi weer waardoor het gewas soms wat te snel groeide in de kas. Zo kon er bloemverdroging ontstaan. En als gevolg van het koude groeiseizoen in 2021 kon er in de kleinere maten wat minder bloei zijn. Dat hebben wij kunnen tackelen door een 28 graden behandeling te adviseren bij de bewaring van het plantgoed. Verder was de kwaliteit super. Helaas gooide de oorlog tussen Rusland en Oekraïne roet in het eten, met name voor broeiers zonder contract. Na week 10 zijn de prijzen ingezakt, dat heeft zijn weerslag gehad. Nu hangt er een grote onzekerheid boven de markt.” Planning en timing Nu breekt het moment van koppen op het land bijna aan. “Dat betekent: tijd voor bestrijding van tulpengalmijt, die oogst je namelijk automatisch mee. Daarvoor zijn Movento en Batavia zeer geschikt. Let echter wel op de timing en de planning. Bestrijding moet plaatsvinden bij de juiste (weer)omstandigheden, op het juiste tijdstip en met de juiste dosering. Het moet allemaal kloppen. Heb je dat niet goed op orde, dan kun je denken dat je gedekt bent, en sta je tien maanden later voor een onaangename verrassing.” Omdat door de huidige weersomstandigheden, met redelijke temperaturen en weinig regen, de vuurdruk laag is, hoeven kwekers niet ‘het volle pond’ te spuiten. “De infectiekans is laag, dus het zou zonde zijn om meer te spuiten dan nodig is.”
Zonder stadiumonderzoek vaar je in de mist
17 maart 2022Over de tulpenprijzen niks dan goeds, die zijn ‘super best’. De vraag overstijgt het aanbod, en dan weet je al wat er gaat gebeuren: de prijzen schieten omhoog. Dat het aanbod wat achterblijft heeft onder andere te maken met het moeizame verloop in de broeierij. We hebben te maken met een laat jaar, en dat heeft de nodige gevolgen. Matig groeiseizoen Na het matige groeiseizoen, met veel kou en nattigheid in de afstervingsfase van het gewas, kon ook de broeierij later starten dan normaal. Zo’n historie blijft niet zonder gevolgen, weet Robèr Laan, teeltadviseur bij CNB Teeltadvies. “Al die omstandigheden hebben invloed op de kwaliteit. Dat vertaalt zich in problemen als bloemverdroging, zweten, scheurblad en waterstelen. Het donkere weer in de eerste maanden van het jaar en de hoge RV werken ook niet mee aan een goede kwaliteit. Verder hebben we geconstateerd dat er meer zuur was waardoor het ethyleengehalte ook een factor kan zijn. Ook dat komt de kwaliteit niet ten goede. Al deze bovengenoemde problemen resulteerden in behoorlijke percentages uitval.” Goede keuze maken Wat cruciaal is voor de timing en een goed verloop in de broeierij is stadiumonderzoek, benadrukt Robèr. “Als je stadiumonderzoek doet, beschik je over de data die je nodig hebt om te kunnen sturen. Dan weet je veel exacter hoeveel tussentemperatuur je moet geven voor het beste broeiresultaat. Zonder die informatie is het alsof je vaart in de mist.” De broeischema’s worden veelal in augustus, september gemaakt. “Dan bepaal je wanneer iets in de koeling moet en wanneer je tussentemperatuur geeft. Achteraf kun je pas zien of je de goede keuze hebt gemaakt. Terugdraaien of herstellen kan niet meer, dan is het wat het is. Nu is er soms voor gekozen om drie weken tussentemperatuur te geven, puur op ervaring en gevoel, maar niet op feiten gebaseerd. En dan blijkt dat vier weken toch beter was geweest.” Tip van de teeltadviseur Het goede nieuws is dat de gevoeligheid voor problemen vooral aan de bepaalde soorten hangt, zoals onder andere ‘Prince’ cultivars (zweten, scheurblad) en ‘Antarctica’, ‘Curry’ (bloemverdroging). Op het moment van het interview, eind februari, lijkt de situatie in de broeierij zich te verbeteren. “Nu zien we dat de problemen wat afnemen en de kwaliteit steeds beter wordt.” Robèr heeft op dit moment slechts één tip voor broeiers: “Laat stadiumonderzoek doen. Niet alleen voor de eerste trek, maar ook voor de 2de trek en ook voor de cultivars die je voorwarmte hebt gegeven. zodat je gericht kunt sturen met je gewas. Dat leidt tot minder uitval en betere kwaliteit. In combinatie met die hoge prijzen, wordt het dan een nog mooier seizoen.”