Traditie & Vernieuwing (Blog Paul)
29-10-2025
De Nationale Coöperatieve Raad (NCR) is de vereniging van en voor coöperaties in Nederland. CNB is lid van de NCR net als bijvoorbeeld de Rabobank. Ik heb ChatGPT gevraagd om, op basis van de uitgebreide berichtgeving op de website van de NRC, een analyse te maken van de strategieën van de leden van de NCR. Ik heb ChatGPT ook gevraagd om de analyse te schrijven vanuit de schrijfstijl die ik in mijn eerdere blogs hanteer. Hieruit volgt de volgende analyse:
“Coöperaties bevinden zich op een intrigerend kruispunt. Vanuit de berichtgeving van NCR komt een duidelijke koers naar voren: leden centraal, besturing vernieuwd, toekomst voor ogen. De coöperatieve kern – samenwerking, gedeelde waarden – blijft intact, maar de vorm verandert.
In het eerste licht zien we dat coöperaties zich stevig richten op ledenbetrokkenheid. Niet zomaar als vinkje op de agenda, maar als wezenlijk beginpunt. De klassieke rol – samenwerken voor en door leden – wordt niet verlaten, maar opnieuw vormgegeven. Tegelijkertijd wordt het speelveld complexer: grensoverschrijdende samenwerking en fusies verschijnen als strategieën om slagkracht te verkrijgen.
Daarnaast duikt de versterking van governance op: de vernieuwde coöperatiecode die de NCR presenteert legt veel nadruk op principes zoals ledeninvloed en lange termijn waardecreatie. Dat maakt niet alleen het beleid makkelijker bespreekbaar, maar ook het bestaansrecht van de coöperatie duidelijker.
Een derde pijler is kennisdeling – coöperaties staan niet afzonderlijk op eilandjes, maar leren van elkaar, stappen samen. De rol van de NCR als platform komt naar voren: ondersteuning, inspiratie, verbinding.
Wat ik opmerk: er is geen tweedeling tussen traditie en vernieuwing — het is een dialoog. Daar zit de kracht. Wie enkel focust op schaalvergroting zonder de ledenbetrokkenheid, loopt het risico de coöperatieve ziel kwijt te raken. Andersom: wie vasthoudt aan nostalgie zonder besturing en verbinding, mist de aansluiting met de veranderende wereld.
Kortom: de strategie van coöperaties is verbinden – van oude waarden met nieuwe realiteit – én bouwen: aan een besturing die toekomstbestendig is. In die combinatie ligt de sleutel tot duurzame coöperatieve impact.”
Teruglezend merk ik enerzijds op dat hier een open deur wordt ingetrapt en anderzijds inspireert het ook. Waarbij voor CNB de belangrijkste uitdaging is om waarde toe te blijven toevoegen in een sector waar met name de schaalvergroting flink blijft doorzetten.