De Groene Tulp
16-02-2021
De Groen Tulp bestaat toch al zou je zeggen? We doelen hiermee niet op de ontwikkeling van een verbeterde groene kleur tulp maar om de bijdrage van CNB Teeltadvies binnen het project ‘De Groene Tulp’.
In dit project worden de mogelijkheden onderzocht en getest, om de teelt van Tulpen te verduurzamen ten aanzien van de inzet van de gewasbeschermingsmiddelen. Namens CNB Teeltadvies zit Yorick van Leeuwen in de stuurgroep van dit project. Hij vertelt je hier meer over.
Toekomstige ontwikkelingen
De Groene Tulp is een vierjarig project dat voor een deel wordt gefinancierd door iBulb, Agri Treat projects, NLG Holland, Rabobank, KAVB productgroep tulp, Stimuflori, GreenPort NHN, Koppert, CNB Teeltadvies en Universiteit Leiden. Door het participeren in dit project zijn we als teeltadviseurs nauw betrokken bij de toekomstige ontwikkelingen en kunnen we de opgedane kennis gebruiken om onze klanten goed te kunnen adviseren.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Vertify (Proeftuin Zwaagdijk) en kent drie belangrijke pijlers;
- Ziektebestrijding op het veld (vuurbestrijding)
- Ontsmetten van de bollen
- Behandelen van de bodem
Onderzoek
Het doel van deze onderzoeken is het opleveren van effectieve en duurzame strategieën voor de tulpenteelt zodat bij hoge ziekte- en plaagdruk misoogsten en onoverkomelijke schade aan zowel bol als tulp voorkomen worden. Het middelenpakket dat de bloembollentelers kunnen gebruiken is behoorlijk afgenomen in de afgelopen jaren en ook in nabije toekomst zullen er voor de sector belangrijke middelen verdwijnen. Het is dus van groot belang dat er gekeken wordt naar goede maar vooral werkbare alternatieven.
Kansen en mogelijkheden
Dat hier kansen en mogelijkheden liggen blijkt wel uit het feit dat de inzet van een ‘beslissing ondersteunend systeem’ BOS) het aantal vuurbestrijdingen in de teelt van de tulp behoorlijk kan reduceren zonder concessies te doen aan de opbrengst en kwaliteit van de tulpen. Met een standaard gehanteerd schema werd er 12 keer gespoten en bij BOS in het afgelopen seizoen 5 keer. Qua milieubelasting punten werd hiermee een reductie van 70% behaald ten opzichte van een standaard vuurbestrijdingsschema en qua opbrengst was er geen verschil!
Interessante resultaten
Bij het ontsmetten van de bollen worden alternatieven als Ozon, Chloor, biologische middelen, toepassingstechnieken en een reductie van doseringen met elkaar vergeleken. Ook hier komen interessante resultaten naar voren. Aan het einde van het project verwachten we praktijk toepasbare resultaten aan onze klanten te kunnen adviseren zodat zij klaar zijn voor de toekomst.
Heb je vragen over De Groene Tulp? Neem dan contact op met Yorick van Leeuwen.
Vergelijkbaar nieuws
Toewerken naar overdracht
16 maart 2021‘We blijven onderzoeken, testen en ontwikkelen’ In de vertrouwde samenstelling van het team van Kwaliteitszorg en Teeltadvies komt in de winter van 2021 een verandering. Begin november gaat teamleider Nico Hof met pensioen. Vooruitlopend daarop neemt Yorick van Leeuwen nu alvast het leidinggevende stokje van hem over, terwijl Nico nog blijft meedraaien. De komende maanden staan in het teken van overdracht en afronding. Voordat Nico Hof op 1 september 2004 als hoofd Kwaliteitszorg aantrad bij CNB Koelen en Prepareren in Bovenkarspel, had hij al de nodige ervaring opgedaan met onderzoeken, analyseren en adviseren in het bollenvak. Zo werkte hij onder andere bij de Proeftuin in Wieringerwerf en Breezand en bij Vaktechniek Tuinbouw, dat later onderdeel uitmaakte van WLTO Advies. Hof blikt terug: “Bij CNB Koelen en Prepareren kwam de tak Kwaliteitszorg tot stand om de kwaliteit van koelen en prepareren op de locatie in Bovenkarspel een impuls te geven. Ik besloot de stap te wagen. Een jaar later kwam de teeltadviestak erbij. Inmiddels vormen we een team met vier mensen: Hans Pater, Robèr Laan, Yorick van Leeuwen en ik.” Optimalisatie Naast kwaliteitszorg houdt het team zich bezig met onderzoek naar de optimalisatie van bestaande bewaarmethodes en de ontwikkeling van nieuwe bewaarmethodes, in eerste instantie voor CNB Koelen & Prepareren. Hof somt op waar het team de laatste jaren zoal mee bezig is geweest. “We hebben Ultramist voor tulpen ontwikkeld, een nieuw systeem voor de bewaring van tulp. Verder hebben we de plantgoedbewaring geoptimaliseerd, wat heeft geleid tot een betere groei van de bollen, minder verklistering en minder kans op vorstschade doordat de tulpen later in het voorjaar opkomen. Ook hebben we de ULO-bewaring doorontwikkeld, waardoor bollen niet meer geseald hoeven te worden en de kwaliteit van het product beter behouden blijft. En door het suikeronderzoek in lelies kunnen we nu het ideale moment bepalen om de bollen in te vriezen. Voor de tulpen hebben we een methode uitgedacht om kernrot te voorspellen en te voorkomen.” Klanten wereldwijd Naast het werk voor CNB Koelen & Prepareren adviseert en begeleidt het team externe klanten bij de bewaring, teelt en broei van hun gewassen. “Daarbij kan het gaan om zaken als stadiumonderzoek, gewasbescherming, bolontsmetting, de oplossing van ziek en zeer en broeierijplanningen.” Deze bedrijven kunnen klant zijn bij CNB K&P, maar ook andere bedrijven weten het Teeltadviesteam te vinden. Inmiddels gaat het daarbij niet meer alleen om ondernemingen in Nederland. “We hebben ook klanten in Amerika, Canada, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Frankrijk, Duitsland, Engeland en Spanje. Die hebben we al een tijdje niet kunnen bezoeken, het contact verloopt nu grotendeels online. Op die manier kunnen we gelukkig ook veel vragen beantwoorden.” Doorgaan Vooruitlopend op de pensionering van Hof in november van dit jaar, neemt Van Leeuwen alvast wat taken van de teamleider over. Hof: “Ik ga gewoon door met het onderzoeks- en advieswerk tot de dag dat ik met pensioen ga, op 9 november. Wij hebben allemaal onze eigen klantcontacten en Yorick gaat af en toe mee om kennis te maken, zodat de overgang straks soepel gaat. Verder neemt Yorick alvast een aantal leidinggevende taken van mij over. Onze klanten zullen er verder nog niet zo veel van merken. Het duurt ook nog wel even voordat ik weg ben.” Intussen is het business as usual voor het team. Van Leeuwen ziet de nieuwe functie als ‘een mooie kans om door te ontwikkelen’. “Ik heb tien jaar bij Proeftuin Zwaagdijk (nu Vertify, red.) gewerkt als onderzoeker, onder andere in de biologische bollenteelt en de waterbroei, en daarna zes jaar gebruikswaardeonderzoek gedaan voor Syngenta, waarvoor ik ook veel op reis was. Daar was ik uiteindelijk ook teamleider en verantwoordelijk voor planning & control.” Van Leeuwen groeide op met bloembollen en wilde graag terug in het vak. “Tijdens een tulpenkeuring in Stede Broec hoorde ik dat er een vacature was bij CNB Teeltadvies en besloot ik te solliciteren.” Op dat moment had hij nog niet het idee dat hij op termijn zou gaan leidinggeven aan het team. “Dat dit nu op mijn pad komt, vind ik wel een mooie kans.” Bij zijn collega’s en bij de klanten die er al van op de hoogte zijn, is het nieuws goed ontvangen. “Daar ben ik blij mee. Uiteindelijk kun je alleen plezierig samenwerken als je een goed gevoel hebt bij elkaar en als er vertrouwen is.” Koerswijzigingen Na het vertrek van Hof, komende winter, hoeven we geen grote koerswijzigingen te verwachten, benadrukt Van Leeuwen. “We blijven onderzoeken, adviseren en ontwikkelen. Het optimaliseren van bewaarmethodes en de preparatie van bloembollen blijven onze speerpunten. Daarmee kunnen we klanten verder helpen zodat zij zich in de markt kunnen onderscheiden met een kwalitatief hoogwaardig product.” Gevraagd naar onderwerpen die de komende tijd hoog op de agenda staan, somt hij op: “Dan denk ik aan nieuwe ontsmettingstechnieken zoals schuimtoepassingen bij het inpakken van lelies. De aandacht zal ook erg uitgaan naar het terugbrengen van emissies en alles wat daarmee samenhangt.” Adviseur We hoeven ons er geen zorgen over te maken dat met het vertrek van Hof veel kennis verloren gaat. Hof: “We hebben een database waarin we al onze kennis per product vastleggen. Daar komt bij: ik blijf nog beschikbaar als adviseur, dus als er vragen zijn, kan ik die altijd beantwoorden.” Hof is namelijk nog lang niet uitgekeken op het vak. “Ik leer nog elke dag en kom nog vaak genoeg bijzondere dingen tegen die ik niet eerder gezien heb, zoals ziektes die voor mij ook nog nieuw zijn.” Het mooie aan hun vak is dat de ontwikkelingen altijd maar doorgaan, vinden de collega’s. “Je moet leergierig zijn en het leuk vinden om oplossingen te vinden voor problemen waar het vak tegenaan loopt. Denk bijvoorbeeld aan het verdwijnen van Atellic. Wat moeten kwekers doen om bollenmijt tegen te gaan en kernrot te voorkomen? Daar duiken wij dan in.” Naarmate de problematiek complexer is geworden, is ook de vraag naar hun dienstverlening gegroeid. “We hebben dan ook behoefte aan uitbreiding, maar dat is nog niet zo eenvoudig”, vertelt Hof. “Gelukkig hebben we nu een paar jonge mensen gevonden, net afgestudeerd aan de Hogere Agrarische School, die interesse hebben in een traineeship. Hopelijk leidt dat op termijn tot een vaste aanstelling. Zo blijft ook ons team in ontwikkeling.”
.jpg)
Broeiseizoen goed op schema
02 maart 2021Iedere twee weken is er nieuws vanuit één van onze diensten. Deze keer is CNB Teeltadvies aan de beurt. Zo midden in de winter lijkt de hittegolf van de afgelopen zomer ver weg. Toch hebben de hoge temperaturen van de eerste helft van augustus invloed op de broeiresultaten deze winter. In de periode van 5 tot en met 17 augustus vorig jaar liep Nederland te puffen van de hitte, met temperaturen van rond de 30 graden Celsius. “Als je in die periode de bewaartemperatuur van tulpen niet goed op orde had, namelijk rond de 20 graden Celsius, had dat later in de broeierij effect op de lengte van de stelen. Die blijven korter, met name bij de vroegste broei, in de december en januari”, vertelt teeltadviseur Yorick van Leeuwen van CNB Teeltadvies. De winterse temperaturen in de weken voor Valentijn konden de groei in de kas iets vertragen. “Toch verloopt dit broeiseizoen over het algemeen heel vlot.” Alweer lockdown Half december was de stemming nog niet zo positief. “In die periode waren veel broeiers bang voor de gevolgen van alweer de volgende lockdown. Wat zou dat betekenen voor de vraag? Zoiets laat zich moeilijk voorspellen. Wij kregen nogal wat vragen: wat moeten we nu doen? Veelal is ervoor gekozen om de kastemperatuur te verlagen waardoor de broei wat werd vertraagd. Na een kleine terugval in de vraag, trok de afzet in week 1 van het nieuwe jaar alweer flink aan en dat loopt nog steeds door.” De broeierij ondervindt op dit moment een grote vraag naar tulpen en de prijzen ontwikkelen zich zeer positief. “De stemming is erg goed. Zelfs als tulpen naar de norm iets te licht zijn, is er toch afzet voor.” Er schuilt ook een risico in die enorme vraag. “Bij grote vraag heb je als broeier de neiging om meer afzet te genereren en daarmee je omzet een boost te geven. Dus ga je de temperatuur in de kas omhoog brengen zodat het allemaal wat sneller gaat. Dat kan voor kwaliteitsproblemen zorgen, denk aan scheurblad, zweten en kiepers. Met name in de waterbroei zijn de risico’s groot.” Juiste maatregelen Vooralsnog ziet Van Leeuwen weinig problemen optreden bij de klanten die hij bezoekt. “Er zijn minder problemen in de broeierij dan vorig jaar. Alles kan geleverd worden.” Gevraagd naar een verklaring voor de kwaliteit van dit broeiseizoen vertelt Van Leeuwen: “De afsterving van tulp op het veld was goed. Kwekers hebben rijpe bollen geoogst, dus het voortraject verliep heel gunstig. Bepaalde soorten zijn gevoelig, bijvoorbeeld voor kernrot. Die zorgen voor problemen in de kas die kunnen leiden tot uitval.” Broeiers kunnen hierop anticiperen in de bewaring, benadrukt Van Leeuwen. “Belangrijk is om op het juiste moment de juiste maatregelen te nemen.” Ook zaken als mijt, Augustaziek, TVX en verslijming kunnen voor problemen zorgen in de kas. “Wij adviseren en begeleiden onze klanten hier graag bij, zodat ze een optimaal broeiseizoen tegemoet gaan.”
.jpg)
Lelies en tulpen lopen voor op schema
05 januari 2021Iedere twee weken is er nieuws vanuit één van onze diensten. Deze keer is CNB Teeltadvies aan de beurt. Het team van CNB Teeltadvies zit nu midden in de periode van de lelies én tulpen. Terwijl de lelies worden geschubd en in bewaring gaan, zijn de tulpen volop in de fase van beworteling. Nico Hof praat ons bij over de stand van zaken. Rooien gaat makkelijk Als we Nico Hof spreken, teeltadviseur en hoofd kwaliteitszorg bij CNB Bovenkarspel, is het rooiseizoen voor de lelies volop aan de gang. “Het rooien gaat heel makkelijk. Er is relatief weinig regen gevallen en het gewas van de LA’s is goed afgestorven. Kwekers lopen dan ook iets voor op schema.” Tot zover het goede nieuws. “We zien de laatste weken wel dat de stelen van de OT-hybriden toch nog vrij vast zitten, wat extra werk oplevert tijdens de verwerking. De opbrengst is wel iets minder, met name in de provincie Drenthe, waar extreme warmte en nachtvorst nogal hebben toegeslagen. De LA’s in de Noordoostpolder hebben hiervan veel minder last van gehad. De bollen zijn over het algemeen wel goed verkocht. Dus dat is dan weer gunstig voor de balans tussen vraag en aanbod.” Suikeronderzoek Het team in Bovenkarspel zit nu ‘volop in het suikeronderzoek’. “Op die manier bepalen we wanneer de lelies gekookt kunnen worden. Als het suikergehalte eerder optimaal is, kan er eerder worden gekookt, waardoor ook het verwerken eerder klaar is. Zo loopt het werk lekker vlot door, dat stemt kwekers over het algemeen tevreden.” Verder zijn de eerste schubben alweer in bewaring genomen, ingepakt in cocos om beschadiging te voorkomen. “Beschadigingen kunnen immers leiden tot PlAMV, en dat wil je niet.” De collega’s lopen regelmatig alle cellen langs om te checken op zaken als ventilatie, circulatie en bewaartemperatuur. “Het CO2-gehalte in de cel mag niet te hoog zijn want dat is slecht voor de wondheling, en ook daarmee wordt het risico op PlAMV groter.” Beworteling Dit is ook de periode waarin het team van Teeltadvies de beworteling van tulpen op de voet volgt. “De beworteling verloopt snel, de eerste Franse tulpen zijn alweer geplukt in de kas en die zien er goed uit.” Over de ijstulpen vertelt hij: “Vorig jaar hadden de ijstulpen wat moeite met bewortelen, dit jaar gaat het als een speer. Dat heeft vaak met de voorgeschiedenis te maken, maar wat de oorzaak precies is, weten we nog niet. Dat vraagt nader onderzoek. In het voorjaar hebben we een recordaantal zonuren mogen noteren, dat zal wellicht tot een zwaardere bol leiden.” Als gevolg van de goede beworteling verwacht Hof ook goede resultaten in de tulpenbroeierij. “De bloemen zijn dit jaar wat vroeger dan vorig jaar, een dag of drie, vier.” Hof en zijn team blijven de ontwikkelingen op de voet volgen. “Zo vergaren we onze kennis en kunnen we onze adviezen steeds beter afstemmen op de behoefte van de klant.”