Meegroeien met de markt
15-05-2019 100 jaar CNB
In een serie artikelen over honderd jaar CNB kan een aflevering over Koelen en Prepareren in Bovenkarspel niet ontbreken. De dienstverlening van de West-Friese tak van CNB heeft een belangrijke meerwaarde, met naast koelen en prepareren ook teeltadvies. Ooit ontstonden deze werkzaamheden vanuit de vraag vanuit de markt. Dat heeft altijd geleid tot groei. Zo wordt dit najaar hal 18 opgeleverd.
Het begon in West-Friesland allemaal met de bollenveiling, die in 1919 van start ging en later fuseerde met de veiling in Lisse. In die beginjaren was er nog geen sprake van koelen en prepareren, vertelt manager Jos Duin. “Pas midden jaren 70 werden de eerste koelcellen gebouwd ‘voor elke gewenste bolbehandeling op maat’. De aanleiding daarvoor was vraag vanuit de markt. “Bedrijven in de regio groeiden en hadden behoefte aan opslagcapaciteit om hun bollen te prepareren. CNB speelde daarop in door koelcellen te bouwen. Zo kwamen hal 7, 8 en 9 tot stand.”
ULO-cellen
De volgende belangrijke ontwikkeling was de ULO-bewaring, aanvankelijk alleen voor ijstulpen. “De methode werd al gebruikt voor appels en bleek ook goed toepasbaar voor bloembollen. Er werd een start gemaakt met tulpen, later bleken lelies ook goed te gedijen onder ULO-omstandigheden.” De vraag naar koelruimte en preparatiewerkzaamheden bleef groeien. Zo kwam in 1989 het ‘ijspaleis’ tot stand: hal 10, 11 en 12 werden opgeleverd. “Die waren bedoeld voor ijstulpen.” De vraag zette door, en zo werd in 2002 hal 15 neergezet voor de bewaring van lelies. Voormalig minister Van der Zalm opende het pand. Hallen 16 en 17 volgden een aantal jaren daarna.
Nieuwbouw
Als alles volgens planning verloopt, kan dit najaar hal 18 in gebruik worden genomen, volledig ingericht met ULO-cellen. “De bouw van deze hal komt voort uit de vervanging van de ULO cellen in het ijspaleis en marktvraag. In al die jaren zijn wij meegegroeid met de markt. Daarbij hebben wij veel kennis ontwikkeld op het terrein van koelen en prepareren. Bovendien zijn we ons steeds meer gaan focussen: wij richten ons alleen nog op tulp en lelie. Dat zijn de grootste gewassen waar wij veel toekomst in zien. Bovendien hebben we daar veel kennis van. We zijn van generalist meer specialist geworden. Daarin ligt onze kracht.” De afgelopen jaren heeft Duin regelmatig ‘nee’ moeten verkopen aan bedrijven die koelruimte zochten. “Met hal 18 erbij, kunnen we onze bestaande en weer nieuwe klanten bedienen.”
Tekst: Monique Ooms
Vergelijkbaar nieuws
Lelieseizoen 'met horten en stoten' van start
04 januari 2022Het team van CNB Koelen en Prepareren was er helemaal klaar voor om de jaarlijkse aanvoer van lelies te ontvangen en verwerken. De start van het seizoen verliep echter niet zoals gebruikelijk, de bollen kwamen wat trager binnen dan normaal. Te vroeg Half december is het nog te vroeg om iets over de lelieoogst te kunnen zeggen, en manager van CNB Koelen & Prepareren Jos Duin wil dan ook niet op de zaak vooruitlopen, maar hij krijgt de indruk dat het lelieseizoen niet loopt zoals gebruikelijk. “We krijgen signalen dat de oogst minder is dan vorig jaar, maar half januari weten we dat eigenlijk pas zeker. Nu valt in elk geval op dat de aanvoer van leliebollen met horten en stoten gaat. Er komt geen constante stroom binnen, het gaat als het ware in plukken. Onze automatische lelielijnen kunnen heel wat capaciteit verwerken. Maar, we hebben af en toe een lijn moeten stilzetten vanwege de haperende aanvoer.” Invloeden Over de kwaliteit van de lelies die binnenkomen, zegt Jos: “Er lijkt iets meer sprake te zijn van fusarium en de wortels zijn soms aan de korte kant. Ook is het aantal grote maten minder dan vorig jaar.” Niet alleen in de aanvoer en kwaliteit, ook in de verkoop is dit een bijzonder jaar voor lelies, stelt Jos. “Sowieso is in het bollenvak elk jaar anders. Sinds het voorjaar van 2020 is de pandemie ook nog eens van invloed. Dat merk je ook in het koopgedrag van de export. Eerst werden veel orders afgezegd door hun klanten, en inmiddels is de vraag juist weer enorm.” Verder verwacht Jos dat de hoge energieprijzen ook op het lelievak van invloed zullen zijn. “Dat speelt zeker voor de broeierij een rol.” Ijstulpen Wat verder opvalt, is dat in de ijstulpen de beworteling ‘razendsnel’ gaat. “Wij zijn altijd alert op een goed verloop van het proces rond de ijstulpen. Voor de beste kwaliteit is het belangrijk om de bollen precies op het juiste moment in te vriezen.” De animo voor ijstulpen is iets groter dan andere jaren. “Je kunt je voorstellen dat de enorme run die er op tulpen was het afgelopen seizoen, daar wel debet aan is. Inspelend op de enorme vraag vanuit de markt hebben broeiers wellicht extra orders en nieuwe aanvragen ontvangen. Om aan die vraag te kunnen voldoen, zijn er veel bollen nodig.” Vertrouwen “Wij bedanken onze klanten voor het vertrouwen dat zij ons ook in 2021 hebben geschonken en wensen iedereen mooie, sfeervolle feestdagen en een gezond en succesvol 2022. Ook dan staan wij weer voor u klaar.”
Geen normaal tulpenseizoen
14 september 2021Dat het seizoen door de weersomstandigheden wat anders dan anders is verlopen, merken we ook bij CNB Koelen en Prepareren in Bovenkarspel. Zo komen de tulpen later binnen dan andere jaren, en ook wat meer geleidelijk. Verder wordt in de bewaring aan de knoppen gedraaid voor een optimaal resultaat. “Dit is geen normaal tulpenseizoen”, valt Jos Duin, manager CNB Koelen & Prepareren met de deur in huis. “Door het koude voorjaar zijn de tulpen sowieso later dan anders, en vervolgens waren de rooiomstandigheden niet ideaal, met name vanwege de regenval. Normaal gesproken zit er een piek in de aanlevering van tulpen, maar nu komen de bollen veel geleidelijker binnen”, is zijn observatie. “Daardoor is de arbeidsfilm iets vlakker en hebben we minder keurmeesters nodig dan we vooraf dachten. Ook lijkt er minder te zijn geoogst. Verder horen we van veel klanten dat er een tekort zou zijn aan 12’en.” Keuren Bij binnenkomst worden partijen gekeurd door de keurmeesters. “Daarbij bekijken we of de bollen volgens de specificaties zijn geleverd. Mochten zich afwijkingen voordoen, dan overleggen we met de vertegenwoordiger en de klant.” In de maanden september en oktober doen de keurmeesters de zuurcontrole. “Die informatie delen we met de klant.” Versnellen Het late seizoen zorgt ervoor dat de bollen zeker een week later stadium G bereiken. “ Dit kan als gevolg hebben dat het lastig gaat worden om in december al tulpen af te broeien. Helaas kunnen wij een laat seizoen niet vroeg maken”, stelt Jan Neuvel, teamleider kwaliteitszorg en logistiek bij CNB Koelen en Prepareren. Wat wel kan: “In het begin van het seizoen hebben we partijen die voor vroeg bestemd zijn tien dagen 34 graden gegeven. Dat versnelt de ontwikkeling naar stadium G en zorgt in de kas voor een gelijker gewas. Daarna hebben we ze 20 graden gegeven totdat ze in stadium G kwamen. De stappen daarna gaan in overleg met de klant, aan de hand van de broeischema’s. De vroegste tulpen komen dan in de 5 graden cel terecht, de rest gaat naar de 9 graden cel.” Koel Wat Neuvel ook is opgevallen: “We zien wat meer verstikkingen. Bollen die te lang onder water hebben gestaan, zijn niet bruikbaar meer. Verder komen we fusarium tegen. Dat kan per teeltgebied verschillen, afhankelijk van de omstandigheden ter plaatse.” Hoewel het ‘geen goed seizoen is als je op een badlaken in de zon wilt liggen’, is dit wel een goed bewaarseizoen, vindt Neuvel. “Door de koele buitentemperatuur, hoeven wij nauwelijks bij te sturen in de 20 graden cellen. Wij zijn hier wel blij mee
.JPG)
Laat de zon maar komen
20 juli 2021Wie nu langs de locatie van CNB Koelen & Prepareren in Bovenkarspel rijdt, valt misschien op dat er op het dak van hal 18 wat werkzaamheden gaande zijn. De zonnepanelen die hier worden gemonteerd zullen een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de stroomvoorziening op de locatie. Vertraging Terwijl op het veld de voorjaarsgewassen worden gerooid, zijn bij CNB Koelen & Prepareren de opgeplante tulpen van het zuidelijk halfrond aangeleverd. “Die staan nu in de cel te wortelen”, vertelt manager Jos Duin. “Verder hebben we de eerste tulpen in de 34 graden gezet. Afhankelijk van het stadium waarin ze verkeren, krijgen ze deze behandeling om de aanleg van de bloemvorming te versnellen.” Dat is dit jaar wat meer nodig dan anders, weet Duin. “We hadden immers te maken met een koud voorjaar waardoor alles zo’n twee weken vertraging heeft opgelopen. Wil je toch op tijd in de markt zijn, zul je dus iets moeten versnellen. Gelukkig kan dat door middel van deze temperatuurbehandeling.” Duurzamer Voor het team van CNB Koelen & Prepareren is het verder nog even afwachten totdat de echte grote seizoensdrukte gaat loskomen. “Intussen vorderen we goed met de vervanging van de koelinstallaties, zodat we straks een stuk duurzamer kunnen gaan werken. En over duurzaam gesproken: op het dak van hal 18 komt ook het zonproject goed op stoom. Met de zonnepanelen die hier worden geïnstalleerd kunnen we voor een deel in onze eigen stroombehoefte voorzien. Door vertraging in de aanlevering loopt dit project wat uit in de planning, maar we verwachten dat de installatie op redelijke korte termijn kan worden afgerond. Dus laat de zon maar komen.” Klaar voor het seizoen Eén van de oorzaken van die vertraging is corona. “Daar hebben we nog steeds mee te maken, in wat voor vorm dan ook”, weet Duin. Overigens zijn de coronamaatregelen bij CNB Koelen & Prepareren in Bovenkarspel inmiddels afgeschaald, in lijn met de landelijke richtlijnen. “Corona is echter niet de wereld uit, dus het blijft nog opletten voor ons allemaal. De basisregels rondom afstand houden, handen wassen en dergelijke, blijven nog gewoon van kracht.” Gelukkig staat dat een soepel verloop van de werkzaamheden niet in de weg bij het koel- en preparatiebedrijf. “Zeker niet. Wij zijn helemaal klaar voor het seizoen.”